De kattenstoet is een folkloristische optocht die al meer dan 60 jaar duizenden toeristen lokt naar het historische Ieper, een stad die wereldbekendheid kreeg door de verschrikkingen tijdens de eerste wereldoorlog. De parade zelf is een ode aan de kat welke alom vertegenwoordigd is in reusachtige bewegende exemplaren, muziekbands, ruiters en tientallen mensen die verkleed zijn als katten, muizen en heksen.
Vandaag is het puur amusement en folklore, maar de oorsprong is veel donkerder dan wordt gedacht. Deze traditie gaat terug tot de Middeleeuwen, een ruwe periode waar mensen niet bepaald zachtaardig met dieren omgingen en in het bijzonder katten moesten het erg ontgelden. De kat was toen een symbool van de duivel en gezien als een metgezel voor heksen en tovernaars. Niet zelden werden georganiseerde martelpraktijken georganiseerd op katten of werden ze levens verbrand op de brandstapel. Het doodsgehuil van katten werd op hoongelach onthaald en de as van de verbrande beesten werd dikwijls meegenomen naar huis, als een soort van morbide geluksbrenger.
In die dagen was Ieper zoals alle andere Vlaamse steden bekend voor zijn textielindustrie. Het Vlaams linnen was wereldberoemd en kende zijn gelijke niet. De afgewerkte produkten werden ondergebracht in linnenhuizen en torens, maar muizen hielden lelijk huis in deze gebouwen en de gilde bracht dan maar de natuurlijke vijand mee om het ongedierte te verdelgen: de katten. Waar men niet op rekende is dat ook katten zich razendsnel voortplanten met een overpopulatie van katten tot gevolg in Ieper. Het was een perfect excuus om katten af te slachten. Een populaire executie was om katten te pletter te gooien vanuit het belfort of vanuit de kerktorens. Katten werden naar beneden gegooid om geluk af te dwingen en om nog een dozijn andere barbaarse motieven. Uiteindelijk werd het een trieste traditie, een bijna onoverkomend ritueel. Dit barbaars schouwspel zou duren tot 1817 toen de brutaliteit voor het laatst werd opgetekend. Volgens de legende zou de laatste naar beneden gegooide kat er het levend vanaf gebracht hebben.
In 1938 organiseerde een groep misdienaars een kattenstoet. Elk van hen droeg een speelgoed kat. Eerst vierden ze feest en dan gingen ze naar de kerktoren om de kattenpop naar beneden te gooien. Deze traditie zou duren tot 1950 waarna de kattenstoet internationale erkenning en aandacht kreeg. De grootste kattenstoet was in 1955 met liefst 1.500 figuranten in fantastische kostuums. Sindsdien vult de kattenstoet de straten van Ieper om de drie jaar.
Meer info: website.
Liteartuur over kattenstoet kan je hier aanschaffen.
